Wydawałoby się, że każdy sok jest taki sam. Jednak czytając etykiety można zauważyć, że są różne ich rodzaje. Niektóre mają w składzie soki z soków zagęszczonych, a inne to soki tłoczone. Jaka różnica jest między takimi sokami? Jak powstają? Które lepiej kupować?
Jak powstaje sok tłoczony
Na etykietach soków tłoczonych można czasem przeczytać, że są to soki NFC (ang. not from concentrate). Oznacza to, że nie powstały z koncentratu. Dlatego pamiętaj, żeby nie obawiać się tego skrótu! Proces produkcji soków tłoczonych jest jak domowy. Owoce lub warzywa są myte, sortowane, rozdrabniane (w przypadku większych owoców) i kierowane do tłoczenia. Powstały sok jest filtrowany (ewentualnie), pasteryzowany (chyba, że mamy do czynienia z sokiem tzw. jednodniowym) i rozlewany do opakowań. Czyli tak jak robi się sok w domu – wyciska się i przelewa do szklanki/butelki. Tutaj jest taka różnica, że taki sok jest zazwyczaj pasteryzowany. Nic dziwnego, dzięki pasteryzacji sok ma dłuższą datę przydatności do spożycia. Jeśli nie jest utrwalany termicznie to musi być szybko spożyty i nieprzerwanie musi znajdować się w warunkach chłodniczych.
Jak powstaje sok z soku zagęszczonego
Sok z soku zagęszczonego jest najpopularniejszym i najczęściej spotykanym rodzajem soku. Wynika to z tego, że jest również tańszy w porównaniu do soków tłoczonych. Jak powstaje? Po umyciu owoców, ich sortowaniu i wytłoczeniu soku jest on zazwyczaj klarowany za pomocą żelatyny, zolu krzemionkowego i bentonitu. Producenci nie muszą nas informować o stosowanych substancjach pomocniczych, które przecież nie znajdują się w produkcie końcowym. Może to być kłopotliwe dla wegan i wegetarian. Wracając do procesu produkcji, otrzymany sok zostaje zagęszczony poprzez usunięcie znacznej ilości wody (6-krotne zmniejszenie objętości). W ten sposób powstaje słynny sok zagęszczony, który łatwo się magazynuje i transportuje. Łatwiej jest przetransportować tonę soku zagęszczonego niż kilka ton pomarańczy, dlatego soki z soków zagęszczonych są tańsze od tłoczonych. A jak powstaje produkt końcowy, który możemy kupić w sklepie? Do soku zagęszczonego jest dodawana taka sama ilość wody, która została usunięta. Ewentualnie dodaje się również aromat z takiego samego rodzaju owoców lub warzyw. Producenci często wzbogacają swój produkt w witaminę C. Oczywiście takie soki również są pasteryzowane – przecież stoją na sklepowych półkach, a nie w lodówkach.
Lepszy wybór
Uważam, że zdecydowanie lepszym wyborem jest sok tłoczony. Najważniejszą jego zaletą jest proces produkcji – jest jak domowy. Po prostu, jest to świeżo tłoczony sok, który jest naturalnym źródłem witamin i składników mineralnych. W porównaniu do soków z koncentratu zawiera więcej błonnika (który wpływa na procesy trawienia poprzez ograniczenie wchłaniania cukrów, a tym samym zmniejszają ich indeks glikemiczny) i są lepszym źródłem przeciwutleniaczy. Ponadto są produkowane z pominięciem obróbki enzymatycznej i filtracji, a otrzymany sok ma zbliżoną aktywność biologiczną do świeżych owoców. Z pewnością wyczujesz również różnicę w smaku. Ponadto masz pewność, że nie jest klarowany żelatyną.
Soki przecierowe i warzywne
Nie wspomniałam jeszcze o sokach przecierowych (inaczej smoothie), które powinniśmy traktować jak przekąskę, a nie jak napój. Otrzymuje się je z soków owocowych lub warzywnych, z dodatkiem przecierów, z kawałkami owoców oraz niekiedy z udziałem mleka lub jogurtów. W porównaniu do soków i nektarów zawierają znacznie więcej błonnika pokarmowego, witamin (głównie witaminy C) i substancji wykazujących działanie przeciwutleniające.
A co z sokami warzywnymi? Najbardziej popularne są pomidorowy i marchwiowy. Sok pomidorowy jest źródłem karotenoidów, witamin, soli mineralnych, a ponadto charakteryzuje się orzeźwiającym smakiem i pobudza apetyt. Sklepowy sok pomidorowy może zawierać dodatek soli i ziół. Natomiast sok marchwiowy jest źródłem prowitaminy A i towarzyszącej mu witaminy C, witamin z grupy B, PP i K oraz wielu mikroelementów, między innymi wapnia, żelaza i fosforu oraz błonnika pokarmowego. Wspólną cechą soków pomidorowego i marchwiowego jest to, że są one źródłem naturalnych przeciwutleniaczy, czyli m.in. działają odmładzająco na naszą skórę. Niestety sok marchwiowy może zawierać dodatek wody, cukru, syropu glukozowo-fruktozowego… Dlatego trzeba czytać etykiety i unikać podróbek prawdziwych soków!
Na koniec dodam jeszcze, żeby ograniczać spożycie soków, ponieważ zawierają one sporo cukrów. Dlatego radzę nie pić ich więcej niż szklankę w ciągu dnia.
