Likopen to naturalny barwnik roślinny należący do grupy karotenoidów. Znajduje się on w wielu owocach i warzywach, jednak jednym z jego najbogatszych źródeł są pomidory – a także (lub może przede wszystkim) przetwory pomidorowe. Z resztą nawet kiedyś czytałam, że pomidory są idealnym antidotum na zachowanie młodości – właśnie ze względu na obecność tego barwnika. Jakie są właściwości likopenu? Sprawdź w tym artykule!
Wpływ likopenu na zdrowie
Wzrost zainteresowania zdrową żywnością, jaki obserwujemy w ostatnich latach, jest zrozumiały – po chwilowej fascynacji fast food’ami to dobra odmiana, prawda? Jednocześnie wzrosło zainteresowanie żywnością funkcjonalną – a likopen, ze względu na swoje wspaniałe właściwości, jest stosowany jako dodatek do takich produktów, podnosząc ich jakość zdrowotną. Jak wpływa na organizm?
Neutralizuje wolne rodniki
Dzięki temu zmniejsza ryzyko powstania (i rozwoju) nowotworu. Wysokie spożycie likopenu może minimalizować ryzyko zachorowania na raka prostaty, wspomaga też jego leczenie. Wykazano, że zwiększony poziom likopenu we krwi kilkakrotnie zmniejsza ryzyko rozwoju raka szyjki macicy. Stanowi więc taką naturalną, antynowotworowa barierę (również przed rakiem jelita grubego, płuc, żołądka oraz skóry). Oczywiście nie należy polegać na samych przeciwutleniaczach – zbilansowana dieta, sytuacje stresowe, nałogi – to wszystko ma wpływ na nasze zdrowie!
Wspiera układ krwionośny
Likopen poprawia funkcjonowanie układu krwionośnego, zmniejszając ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego – w tym miażdżycy, udaru i zawału serca. Reguluje także syntezę cholesterolu w wątrobie oraz jego stężenie we krwi.
Pozytywnie wpływa na skórę
Likopen ma także wpływ na stan i wygląd skóry. Przede wszystkim zapobiega zbyt wczesnym procesom starzenia – zmniejsza negatywny wpływ promieniowania UV na skórę, wygładza ją, poprawia elastyczność, chroni przed poparzeniami słonecznymi oraz sprzyja utrzymaniu prawidłowej jędrności i gęstości skóry.
Wspiera kości i działa przeciwzapalnie
Wpływa on również na zachowanie odpowiedniej gęstości kości, a także ich mineralizację, zapobiegając w ten sposób osteoporozie. Likopen jest pomocny na niektóre dolegliwości okresu okołomenopauzalnego – w profilaktyce osteoporozy, ale też pomaga w leczeniu cukrzycy, obniża ryzyko wystąpienia tzw. “stopy cukrzycowej” i zakrzepów żylnych. Ponadto likopen pomaga hamować rozwój zwyrodnienia plamki żółtej – a to właśnie ono jest przyczyną utraty wzroku przez osoby w podeszłym wieku.
Likopen może być pomocny w zmniejszeniu stanów zapalnych, m.in. zapalenia dziąseł, działa także antybakteryjnie i przeciwgrzybiczo.
Likopen w diecie dziecka
Dieta dziecka powinna być wyjątkowo starannie zbilansowana. Idealnie by było, gdyby dziecko samo chciało poznawać nowe smaki, próbować warzyw, gdyby jadło wszystko, co przygotują rodzice w kuchni. Niestety, w praktyce bywa różnie. Kto ma małe dzieci (w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym) ten wie, jak ciężko przekonać je do spróbowania czegoś nowego.
Warzywa? Gdzie tam! Lepsze parówki, słodycze, przekąski. No dobrze, jeśli dziecko uparcie chce jeść parówki – niech je, ale po pierwsze – z dobrym składem i odpowiednia zawartością mięsa, po drugie – dodawajcie do nich ketchup! Dzieci bardzo wybrzydzają i najchętniej jedzą to, co ma wyrazisty smak. Co, jak nie ketchup, najlepiej doda smaku potrawom? Jajecznica, pełnoziarniste tosty, wspomniane parówki – z ketchupem wszystko będzie lepiej im smakować.
Najlepszy oczywiście będzie taki z odpowiednią zawartością pomidorów, a co za tym idzie – likopenu. Poza lepszym smakiem wzbogacimy więc posiłek w ten prozdrowotny składnik. Poza tym w żywieniu dzieci dużo zależy od wyglądu potraw. Ketchup “stwarza możliwości” – namalowanie nim serduszka na kanapce na pewno sprawi, że maluch chętniej zje przygotowany posiłek 🙂 Jeśli jesteś na etapie poszukiwań ketchupu idealnego, to koniecznie sprawdź zestawienie ketchupów i analizę ich składów (klik).
Najwięcej likopenu… w produktach przetworzonych!
Likopen najłatwiej wchłania się do organizmu w postaci przetworów – koncentratu pomidorowego, ketchupu czy soku. Jest łatwiej dostępny, niż w świeżych warzywach – to jeden z nielicznych (jak nie jedyny!) składnik, który nie ulega destrukcji w wysokiej temperaturze (w przeciwieństwie np. do witamin). I oczywiście – tutaj ważna jest jakość. Im więcej pomidorów w ketchupie, tym więcej także likopenu, większa aktywność przeciwutleniająca – i tak dalej. Ketchup taki ma wyższą aktywność przeciwrodnikową niż te, w których jest niewiele likopenu.
Przyswajanie likopenu dodatkowozwiększa tłuszcz, a więc jeśli spożywacie pomidory świeże, możecie dodać np. oliwę z oliwek. Przyswajalność rośnie również po podgrzaniu – tak więc sosy, zupy pomidorowe są jak najbardziej wskazane! Niestety, u osób nałogowo palących papierosy poziom likopenu we krwi jest niższy, niż u niepalących, ze względu na obecność reaktywnych form azotu z dymu papierosowego. Wnikają one z płuc do krwi, gdzie następuje rozkład cząsteczek likopenu i innych karotenoidów. Warto więc wzbogacić swoją dietę w produkty bogate w likopen – ale także zadbać o dietę i zdrowe nawyki!