Cukier i jego zamienniki

Czy zwracacie uwagę na to, jaki rodzaj cukru zawierają produkty, które kupujecie? Czy wiecie, jaka jest różnica między cukrem rafinowanym a nierafinowanym? A może zastanawiacie się, jaki jest najlepszy zamiennik cukru? Tego wszystkiego dowiecie się z tego artykułu!

---

Różnice między cukrem buraczanym, a trzcinowym

Główna różnica pomiędzy cukrem trzcinowym a buraczanym jest taka, że pochodzą z dwóch różnych roślin. Proces produkcji również nieco się różni, jednak efektem końcowym jest ten sam produkt – sacharoza. Chociaż cukry te mają inny smak i barwę.

Cukier buraczany

W Polsce cukier uzyskuje się z buraków cukrowych. Zasada jego produkcji polega na wydobyciu soku z korzenia buraka cukrowego, a następnie jego oczyszczeniu, zagęszczeniu i wykrystalizowaniu z niego sacharozy. I taki cukier nazywamy białym. Natomiast cukier rafinowany (czyli rafinada) otrzymywany jest przez dodatkowe oczyszczenie, przefiltrowanie i wykrystalizowanie. Nie zawiera on żadnych składników mineralnych. I taki cukier stosowany jest niestety przez większość producentów. Chyba nie brzmi to zdrowo? :(

Cukier trzcinowy

Cukier trzcinowy produkowany jest z trzciny cukrowej i najczęściej spotykany jest w postaci nierafinowanej. Otrzymywany jest w toku produkcji, podczas której nie przeprowadzono rafinacji. W takim cukrze pozostaje melasa, która nadaje mu brązowy kolor oraz charakterystyczny lekko karmelowy smak. Ponadto zawiera składniki mineralne takie jak żelazo, wapń, magnez, potas czy fosfor. Trzcinowy brązowy cukier występuje w wersji jasnej i ciemnej – im więcej melasy tym cukier jest ciemniejszy.

I uważajcie na podróbki! Niestety, niektórzy producenci nas oszukują i do barwienia zwykłego, białego rafinowanego cukru, używają karmelu. Taką podróbkę sprzedają jako produkt ekskluzywny, który jest o wiele droższy. Dlatego kupując cukier brązowy uważnie czytajcie etykiety i nie kupujcie kota w worku. Zapamiętajcie, że cukier biały jest rafinowany, a brązowy jest nierafinowany albo zabarwiony karmelem. I rzadkością jest cukier buraczany nierafinowany.

Cukier biały a kokosowy

Pod względem kaloryczności nie ma dużej różnicy między cukrem kokosowym a białym – cukier biały rafinowany ma ok. 405 kcal, a kokosowy 380 kcal w 100 g. Jednak zdecydowanie różnią się one indeksem glikemicznym – biały cukier ma 70 (wysoki), za to kokosowy ok. 35. Zatem po spożyciu cukru kokosowego nastąpi mniejszy wzrost stężenia glukozy we krwi – co jest bardzo ważne dla cukrzyków.

Cukier kokosowy odznacza się dużo wyższą zawartością środków odżywczych niż rafinowany cukier biały. Możemy znaleźć w nim przede wszystkim dużo potasu, magnezu, żelaza i cynku. Występują w nim także witaminy B1, B2, B3, B6 oraz C. Bogaty jest także w antyoksydanty i pewne ilości aminokwasów. Jednak to wciąż po prostu... cukier! Nie powinien być traktowany jako źródło witamin i minerałów mimo tego, że je zawiera. Do słodzenia lepszym wyborem będą dobre substancje słodzące.

Najlepsze zamienniki cukru

Stewia

Zawdzięcza swój słodki smak glikozydom stewiolowym (E 960). Bardzo ważnym aspektem wyżej wymienionych substancji, o którym należy wspomnieć jest to, iż są one 300-400 razy słodsze od białego cukru, a co najważniejsze nie mają kilokalorii. W związku z tym, nie są wchłaniane w przewodzie pokarmowym człowieka, co może okazać się pomocne w leczeniu i profilaktyce nadwagi i otyłości.

Ponadto, stewia może być stosowana przez cukrzyków i osoby chorujące na fenyloketonurię – nie powoduje wahań cukru we krwi,  a nawet regularnie stosowana może prowadzić do regulacji poziomu glikemii. Stewia bogata jest także w wiele innych cennych składników, takich jak: selen, magnez, chrom, żelazo, wapń, potas, cynk i witaminę C.

W dobie nadmiernego spożycia cukru, coraz więcej konsumentów dotyka problem próchnicy zębów. W związku z tym, stewia jest bardzo dobrą alternatywą, ze względu na to, iż wykazuje działanie przeciwpróchnicze. Oprócz tego, nie niszczy zębów i dzięki właściwościom przeciwbakteryjnym wykazuje korzystne działanie na dziąsła, tym samym hamując wzrost płytki nazębnej.

Warto zaznaczyć, iż stewia w momencie poddania obróbce termicznej, nie traci swych właściwości smakowych. Natomiast posiada gorzkawy smak, który nie każdemu konsumentowi odpowiada.

Ksylitol

Inną substancją słodzącą, która zasługuje na omówienie i pochwałę, jest ksylitol będący odkryciem końca XIX wieku. Jest alkoholem cukrowym, który najczęściej pozyskuje się z drewna brzozowego. Pomimo tego, iż wygląda i smakuje jak sacharoza, to na szczęście tylko na tym kończy się ich podobieństwo. Nie fermentuje w przewodzie pokarmowym w przeciwieństwie do innych cukrów, takich jak glukoza, fruktoza, sacharoza czy laktoza.

Warto zaznaczyć, iż przetwarzanie tej substancji w organizmie człowieka zachodzi z niewielkim nakładem insuliny, w związku z czym wykazuje 14-krotnie niższy indeks glikemiczny niż pospolity biały cukier. Podobnie jak stewia jest bezpieczny dla diabetyków. Ksylitol zaliczany jest do grupy słodzików niskokalorycznych – 1 g dostarcza zaledwie 2,4 kcal, przy czym biały cukier zawiera adekwatnie 4,1 kcal.

Wykazuje właściwości antybakteryjne i przeciwpróchnicze. Jest doskonałą opcją w wspomaganiu procesu odchudzania, w leczeniu i profilaktyce nadwagi i otyłości. Oprócz tego, ksylitol znajduje zastosowanie w leczeniu zaburzeń układu pokarmowego, doskonale sobie radzi ze szkodliwymi bakteriami jelit – np. z Helicobacter pylori, co więcej ogranicza rozwój pleśni i drożdżaków, w tym Candida albicans.

Cukier brzozowy stymuluje produkcję śliny, co jest bardzo ważnym czynnikiem dla osób, które borykają się z suchością w ustach, zapobiega zajadom jak i nieprzyjemnemu zapachowi z ust. Należy pamiętać, że pomimo tego, że uznawany jest za bezpieczny to zastosowanie go w dużych ilościach, może niekorzystnie wpłynąć na nasz układ pokarmowy i doprowadzić do efektu przeczyszczającego.

Podobnie jak stewia, poddany obróbce termicznej nie zmienia swojego smaku oraz nie powoduje powstawania składników niekorzystnych dla naszego zdrowia. Warto go stosować, ze względu na to, iż neutralizuje wolne rodniki, w momencie intensywnego wysiłku psychicznego. Obniża poziom cholesterolu oraz  przejawia działanie przeciwnowotworowe.

Erytrytol

Erytrytol ma bardzo niską wartość energetyczną – 1 g dostarcza zaledwie 0,2-0,4  kcal. W 100 g jest to zaledwie 20-40 kcal (cukier – jak pisałam wcześniej – powyżej 400). Idealnie nadaje się więc dla osób na diecie! Ma też niski indeks glikemiczny – właściwie to wcale go nie ma, bo jest on równy zero, a zero to NIC, ha! 🙂 nie powoduje też wydzielania insuliny, zatem jest bezpieczny dla cukrzyków.

Może ograniczyć rozwój próchnicy zębów, gdyż ma zdolności do hamowania fermentacji niektórych cukrów przez bakterie obecne w jamie ustnej, które są odpowiedzialne m. in. za ubytki. Wykazuje też działanie antyoksydacyjne – wiążąc wolne rodniki, chroni organizm przed ich szkodliwym działaniem.

Nie jest szkodliwy, ponieważ nie podrażnia układu pokarmowego, nie powoduje też niestrawności ani biegunek (w przeciwieństwie do wielu innych związków z grupy polioli, np. ksylitoli w nadmiarze). Praktycznie w niezmienionej formie jest wydalany przez układ moczowy w ciągu około doby.

Pod jakimi nazwami kryje się cukier?

• sacharoza – nazywamy ją cukrem. Jest to dwucukier, który składa się z dwóch cząsteczek cukrów prostych: glukozy i fruktozy,
• cukier trzcinowy, brązowy, nierafinowany, organiczny – nieważne jakie jest źródło cukru, bo finalny produkt jest praktycznie taki sam. Niewielka różnica występuje między cukrem rafinowanym i nierafinowanym – ten drugi zawiera więcej związków mineralnych,
• cukier inwertowany
• cukier karmelizowany, palony
• cukier waniliowy, wanilinowy
• maltoza – zwana inaczej cukrem słodowym, jest dwucukrem zbudowanym z dwóch cząsteczek glukozy,
• laktoza – zwana cukrem mlecznym, jest dwucukrem zbudowanym z galaktozy i glukozy, występuje w mleku ssaków,
• dekstroza, czyli glukoza
• glukoza, inaczej nazywana cukrem gronowym
• fruktoza, inaczej nazywana cukrem owocowym
• galaktoza – wchodzi w skład dwucukru – laktozy
• syrop glukozowy
• syrop glukozowo-fruktozowy, syrop fruktozowo-glukozowy
• syrop fruktozowy
• syrop kukurydziany
• syrop ryżowy, z agawy, z buraka cukrowego
• inwertowany syrop cukrowy, syrop cukru inwertowanego
• karmelizowany syrop cukrowy
• suszony syrop trzcinowy
• syrop maltozowy
• syrop oligofruktozowy
• słód jęczmienny, ekstrakt słodowy jęczmienny, słód pszenny
• miód
• melasa, melasa buraczana, melasa trzcinowa.

Jak ograniczyć cukier?

Cukier krzepi? Zdecydowanie nie! Szczególnie ten dodawany do wielu produktów spożywczych w sklepach. Jeśli czujesz, że w Twojej diecie jest za dużo cukru, nauczymy Cię, jak zmniejszyć jego ilość. Kup e-book „Za słodko” (klik) i razem z nami ogranicz, a nawet całkowicie wyeliminuj cukier ze swoich posiłków. To naprawdę nie jest trudne!

• nauczysz się, jak ograniczyć lub całkowicie wyeliminować cukier ze swojej diety,
• zaczniesz prawidłowo odczytywać etykiety produktów spożywczych i dostrzegać ukryty w nich cukier,
• lepiej zrozumiesz szkodliwe działanie cukru dzięki informacjom od ekspertów i dietetyków,
• będziesz gotować słodko, a jednocześnie zdrowo i bez cukru dzięki 20 przepisom na słodkości,
• zaklasyfikujesz żywność na podstawie jej wpływu na stężenie poziomu glukozy we krwi po posiłku za pomocą tabeli z indeksem glikemicznym ponad 140 produktów.

Pamiętaj, że życie bez cukru nie oznacza całkowitej rezygnacji z kulinarnych przyjemności. W rzeczywistości jest wręcz na odwrót. Po odstawieniu cukru zaczniesz zupełnie inaczej, głębiej i bardziej wyraziście odbierać smak niektórych produktów, w tym warzyw i np. cytrusów. Na pewno przekonasz się, że pomidor może być bardzo słodki, a sok z dojrzałego grejpfruta nie jest aż tak gorzki.

W e-booku „Za słodko” przygotowaliśmy dla Ciebie 20 przepisów na słodkości bez cukru. Dzięki nim przygotujesz na przykład zdrowe:

• racuchy,
• ciasta,
• muffiny.

Z przepisów skorzysta cała Twoja rodzina! Słodkości zaproponowane w e-booku są świetnym pomysłem na zdrowe posiłki zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci. Po lekturze tego e-booka całą rodziną zaczniecie się lepiej odżywiać. Nie czekaj - rozpocznij życie bez cukru już teraz!