Rozszerzenie diety niemowlaka

Porady zakupowe 23-05-2020

Autor: Kamila Kweczke Udostepnij artykuł:

Obecnie zaleca się, żeby rozpocząć rozszerzanie diety około szóstego miesiąca życia. Nieważne czy będziesz karmić łyżeczką czy też metodą BLW.

Jak rozpoznać, że dziecko jest gotowe do rozszerzania diety?

skończyło szósty miesiąc życia, ale uwaga! jeśli dziecko wykazuje gotowość możesz rozpocząć przygodę tydzień albo dwa wcześniej.
dziecko samodzielnie i stabilnie siedzi - w specjalnym krzesełku do karmienia albo na kolanach. Jeśli dziecko jest niestabilne, chwieje się to lepiej zaczekaj z rozszerzaniem diety. Nieprawidłowa pozycja ciała sprzyja zakrztuszeniu, a nawet zadławieniu.
interesuje się jedzeniem - z zainteresowaniem maluch patrzy na to, co jesz.
potrafi dobrze złapać jedzenie i włożyć je do buzi. Po czym zaczyna je gryźć. To bardzo ważny znak - maluch jest gotowy na poznanie nowych smaków.

Uwaga! Dziecko nie musi mieć ząbków, aby rozpoczęło swoją przygodę z rozszerzaniem diety.

Dodam jeszcze, że wg zaleceń ESPGHAN oraz EFSA wprowadzanie produktów uzupełniających należy rozpocząć po ukończeniu przez dziecko 17. tygodnia życia i nie później niż w 26. tygodniu życia. Jednak najlepiej jest to zrobić w okolicy szóstego miesiąca.

Od jakich produktów rozpocząć rozszerzanie diety?

Warzywo czy owoc?
Wiele osób twierdzi, że rozszerzanie diety powinno zacząć się od podania warzyw. Jednak nie musi to być regułą. Pamiętajcie, że marchewka, dynia czy też burak też są słodkie.

Zapamiętaj! Nie ma specjalnego kalendarza dyktującego kolejność wprowadzania produktów do diety niemowlaka. Rodzice decydują, co podadzą maluchowi. Oczywiście mam na myśli warzywa, owoce i zboża (np. kaszkę, ale na początek zacznij od bezglutenowej). Nie podawaj dziecku słodyczy ani posolonych dań.

Jeśli masz mętlik w głowie i nie masz pojęcia jak rozpocząć to rzeczywiście możesz spróbować od podania warzyw. Ważne, aby na początku wprowadzać je pojedynczo. Wtedy możesz zaobserwować czy dziecko nie miało żadnych niepożądanych reakcji (np. wysypka, biegunka, wymioty). Na początku proponuj jedną nowość w ciągu 1-2 dni. Po około 2-3 tygodniach (czasem ten proces może trwać dłużej) możesz zwiększyć ilość nowości.

Papka czy w kawałku?

Również musisz zdecydować o sposobie podania danego produktu: czy w formie papki czy w kawałku. Jeśli zdecydujesz się na drugą opcję to na początku rozszerzania diety dobrze sprawdzą się np. ugotowane kalafior i brokuł (różyczki brokuła i kalafiora dobrze się trzyma, o ile nie są za krótkie), ogórek pokrojony w słupki, gotowana marchewka w dużym kawałku - przed podaniem musisz się zastanowić jak się będzie dobrze trzymało dany produkt maluszkowi. I lepiej jeśli będą to większe kawałki, bo takie łatwiej złapać.

W przypadku karmienia łyżeczką, możesz tylko rozgnieść widelcem produkt - nie musi być idealnie gładki.

Jak często?

Zastanawiasz się jak często podawać maluchowi posiłki? W przypadku dzieci karmionych piersią, WHO zaleca:
• w 6.-8. miesiącu życia: 2-3 posiłki uzupełniające,
• w 9.-24. miesiącu życia: 3-4 posiłki uzupełniające i 1-2 zdrowe przekąski (np. kawałek warzywa, kawałek owocu).
Niemowlęta żywione mlekiem modyfikowanym powinny spożywać w ciągu dnia 4-5 posiłków oraz 1-2 zdrowe przekąski (w zależności od apetytu).

To tylko zalecenia, nie musisz się ich sztywno trzymać ani stresować się, jeśli rozszerzanie diety idzie Wam wolniej. Najważniejsze, żeby dziecko spróbowało, jak najwięcej różnych produktów, przed ukończeniem roczku.

Problemy z rozszerzaniem diety

Może zdarzyć się, że rozszerzanie diety idzie ciężko. Maluch wszystko wypluwa, nie radzi sobie z połykaniem albo po prostu nie chce nic próbować, nie jest zainteresowane posiłkami stałymi.

Jakie mogą być przyczyny tego, że dziecko niechętnie je, nie chce próbować?
• ma anemię - dlatego zrób badania krwi (zbadaj poziom ferrytyny)
• krótkie wędzidełko lub inne problemy z budową jamy ustnej - dziecko krztusi się i wypluwa jedzenie. W takim przypadku skontaktuj się z neurologopedą.
• cierpi na zaparcia.
• podczas posiłku jest zmęczone
• może spożywa za dużo "zapychaczy": chrupek kukurydzianych, słodkich deserków, soków (z ich wprowadzaniem do diety warto zaczekać dłużej - klik).
• zbyt mocne zachęcanie do jedzenia - taka presja nie służy nikomu.

Jeśli jesteś zaniepokojona i nie wiesz, co może być przyczyną kłopotów z rozszerzaniem diety to skontaktuj się z lekarzem. Uwaga! Nie podawaj maluchowi żadnych suplementów na apetyt!

Ważne informacje

Jak już maluch poznał smaki kilku warzyw i owoców to możesz wprowadzić do jego diety jeden alergen. I jeśli nie było żadnych reakcji to stopniowo możesz zwiększać ilość podanego pokarmu.

Pamiętaj:

małe dzieci jedzą zazwyczaj mało, dlatego to, co im podajemy musi zawierać dużo składników odżywczych i przy okazji powinno dostarczać energii (czyli kcal!) - tak jak mleko matki.
przygotowując posiłki nie bój się produktów jak tłuszcz (np. masło i oliwa z oliwek), mięso, ryby, jaja, pełnotłusty naturalny nabiał, kasze, orzechy, nasiona, suszone owoce, rośliny strączkowe - najlepiej, żeby w każdym posiłku znalazło się chociaż jedno z wymienionych produktów.
w każdym posiłku powinno znaleźć się źródło żelaza, ponieważ w drugim półroczu wzrasta gwałtownie jego zapotrzebowanie. Mleko matki jest dobrym źródłem żelaza (ok. 0,3-0,5 mg/l), ale może się okazać niewystarczające.
Jak już wiesz kolejność wprowadzania produktów jest dowolna. Dlatego możesz zacząć od warzyw, owoców, a nawet kaszki (ale na początku bezglutenowej). Później możesz przygotowywać np. zupki, kaszki jednoskładnikowe z owocem (możesz je przyrządzać na wodzie), jogurty z dodatkami (np. płatkami, nasionami, owocami świeżymi lub suszonymi).

Jeśli dziecko:

kręci głową, nie chce otworzyć buzi, zaczyna płakać to nie zmuszaj go do jedzenia.
zje kilka łyżeczek i już nie chce więcej to zaakceptuj to.

Nie wymyślaj zabaw, nie odwracaj jego uwagi ani nie puszczaj bajek, żeby maluch zjadł jeszcze jedną łyżeczkę. Nie wróży to niczego dobrego w przyszłości.

Nie musisz wszystkiego miksować na gładką papkę, np. owoce możesz rozgnieść widelcem. Zachęcam Cię również do podawania niektórych produktów w kawałku. Karmienie papkami spróbuj zastąpić kawałkami w okolicy 8. miesiąca życia (możesz zrobić to oczywiście wcześniej, ale najpóźniej koło 10. miesiąca). Maluch musi nauczyć się gryźć i bezpiecznie jeść kawałki warzyw, owoców, makaron w całości, kaszę, itd.

BLW - Bobas Lubi Wybór

Głównym założeniem metody Baby led-weaning, czyli Bobas Lubi Wybór jest to, że dziecko samodzielnie spożywające posiłki również samo ograniczy mleko, aż z niego zrezygnuje. To zazwyczaj dość długi proces, który kontroluje dziecko, nie rodzice. Jednak zazwyczaj rodzice nie czekają na ten moment, tylko sami decydują o odstawieniu dziecka od mleka.

BLW to również wspólne posiłki, wspólne poznawanie nowych smaków, nauka gryzienia, samodzielnego jedzenia już od pierwszych dni rozszerzania diety.

Zalety i wady

Metoda ma wiele plusów i można ją dowolnie modyfikować. Jeśli się na nią zdecydujesz to również możesz podawać dziecku np. zblendowaną zupę. Najpierw opiszę zalety stosowania metody BLW:

nie musisz gotować specjalnie dla dziecka. Przygotowujesz posiłek dla wszystkich. Jednak w tym przypadku musisz pamiętać o tym, że nie dodajesz soli i używasz innych przypraw. Nie używasz również cukru ani substancji słodzących. Takie ograniczenia wyjdą wszystkim na zdrowie.
nie musisz się zastanawiać czy lepiej kupić danie w słoiczku, czy ugotować samemu. Jeden problem z głowy mniej!
możecie jeść wspólnie - nikt nie musi karmić dziecka. Wszyscy możecie cieszyć się ciepłym posiłkiem i sobą nawzajem.
dziecko poznaje prawdziwy wygląd jedzenia. Jeśli dostaje wszystko zmiksowane to nie ma pojęcia, co je. A w tym przypadku może poznać każde warzywo, owoc, makaron, rybę, mięso itd.
dziecko ma możliwość poznawania smaku, zapachu, konsystencji produktów. Uczy się gryźć i prawidłowo połykać - czyli jak bezpiecznie jeść.
dziecko samo decyduje, kiedy jest najedzone. Nie przejada się, ponieważ doskonale wie, w którym momencie ma zakończyć posiłek.
jest mniej stresująca w porównaniu do metody karmienia łyżeczką. Wielu rodziców karmiących papkami obiera sobie za cel nakarmienie całą miseczką/słoiczkiem. I w momencie, gdy dziecko odmawia posiłku zaczynają się denerwować. Wymyślają różne zabawy, typu "leci samolocik", odwracają uwagę dziecka, żeby tylko dziecko zjadło kolejną łyżeczkę.
dziecko rozwija swoje umiejętności manualne.

Jakich produktów unikać, podawanych w całości?

pomidorków koktajlowych - przekrój je wzdłuż
winogron - przekrój je wzdłuż
orzechów - podaj w postaci zmielonej albo masła orzechowego (składającego się w 100% z orzechów)
suszonych owoców - pokrojone, rozdrobnione, zmiksowane
liści sałaty - możesz podać np. w formie pesto (ale odpowiedniego dla niemowlaka)
oliwek - przekrój je wzdłuż, a najlepiej zaczekaj z podaniem, ponieważ jest to słony produkt. I unikaj tych nadziewanych anchois, ponieważ mają kiepskie składy.

Te pokarmy mają taki kształt i wielkość, że z łatwością można się nimi zakrztusić, a nawet zadławić.

Rozszerzanie diety maluchowi to nie tylko podawanie stałych posiłków, ale również nauka picia wody. Bo dla niemowląt najlepsza do picia będzie woda i oczywiście mleko matki/modyfikowane. Zapotrzebowanie na wodę w drugim półroczu pierwszego roku życia wynosi 800 ml dziennie. Natomiast małe dzieci (1-3 lata) powinny pić 1300 ml wody na dobę. Jednak nie musisz liczyć tej ilości, zwłaszcza u niemowlaka, które pije mleko matki. Z tego względu nie stresuj się jeśli na początku Twoje dziecko odmawia picia wody. Nie oznacza to, że musisz mu podać do picia sok albo wodę z dodatkiem czegoś słodkiego. Po prostu daj maluchowi czas i przy każdej okazji proponuj mu wodę. Twoja cierpliwość się opłaci! Ewentualnie możesz do wody dodać listek mięty, kilka kropli soku z cytryny.

Czego nie podawać niemowlakowi?

Zakazane są:

napoje - wszystkie możliwe kolorowe, smakowe, przesłodzone napoje - nikt ich nie powinien pić. I uwaga! tzw. wody smakowe to też napoje! Picie napojów zwiększa ryzyko rozwoju chorób dietozależnych.
soki - można zacząć je wprowadzać po pierwszym roku życia. Chociaż można się z tym wstrzymać dłużej (i lepiej zacząć od soków warzywno-owocowych). Nadmierne i zbyt wczesne wprowadzenie soków do diety dziecka może prowadzić do rozwoju próchnicy, a nawet otyłości.
herbatki rozpuszczalne - składają się one przede wszystkim z cukru. Absolutnie ich NIE kupuj. Przez takie herbatki Twój maluch może mieć próchnicę, a także zwiększają one ryzyko rozwoju nadwagi i otyłości.
czarna herbata - zawiera teinę (działa podobnie do kofeiny).
zielona i czerwona herbata - zawierają składniki, które mogą utrudniać wchłanianie żelaza.
syropy owocowe - nie dodawaj ich do wody, one składają się z głównie z cukru! I tak samo jak wszystkie powyższe słodkie napoje ich nadmierne spożycie może prowadzić do rozwoju próchnicy i innych chorób dietozależnych.
słodkie deserki
cukier, miód, substancje słodzące
mleko krowie - dopuszczalny jest dodatek mleka do dań, ale nie można zastępować nim mleka matki/modyfikowanego
grzyby
sól
surowe mięso, surowe ryby, surowe jaja
żywność wysokoprzetworzona
smażone potrawy