Co kryją etykiety produktów bezglutenowych?

Nic nie wskazuje na to, żeby moda na dietę bezglutenową przeminęła. Przybywa nie tylko zwolenników eliminacji glutenu, ale także firm, które oferują specjalistyczne produkty bezglutenowe. Jeszcze kilka lat temu sięgały po nie przede wszystkim osoby ze zdiagnozowaną celiakią, a teraz grono odbiorców znacznie się powiększyło. Niestety, warto zauważyć, że gotowe wyroby bezglutenowe, nawet jeśli sprzedawane w sklepach ze „zdrową żywnością”, często ze zdrowiem nie mają nic wspólnego. Czy będąc na diecie bezglutenowej jesteśmy skazani na chemiczne dodatki i konserwanty?

Czy produkty bezglutenowe są zdrowe?

Tak się składa, że w supermarketach produkty bezglutenowe często leżą na dziale ze zdrową żywnością (swoją drogą ciekawe, jaka żywność leży w takim razie na pozostałych regałach). Niestety, nawet na chwilę nie powinniśmy tracić czujności i przed zakupem czytać składy. Dlaczego? Ponieważ wiodący producenci żywności bezglutenowej nie zauważyli, że wraz z trendem na produkty bez glutenu przyszła też moda (na szczęście) na produkty z naturalnym składem i czystą etykietą.

Przyzwyczajeni do stałej grupy klientów (osoby z celiakią), które muszą kupować certyfikowaną znakiem przekreślonego kłosa żywność, nadal dodają do swoich wyrobów mnóstwo polepszaczy i konserwantów. Dlaczego? Wytłumaczenie jest proste: oczyszczenie mąki z glutenu powoduje, że wypieki (ciastka, bułki, pieczywo) nie chcą się „kleić”, stają się sypkie i suche. Dlatego, żeby żywność bezglutenowa przypominała w smaku i konsystencji tą zwykłą, glutenową i aby wydłużyć datę ważności producenci dodają np. gumę guar, różnego rodzaju substancje zagęszczające (w składzie znajdziemy takie nazwy jak hydroksypropylometyloceluloza), emulgatory, konserwanty.

Niewprawiona w gotowaniu i pieczeniu osoba, która przechodzi na dietę bezglutenową, przestawia się na takie „gotowce” i niestety zamiast zmienić dietę na zdrową, pogarsza sprawę. Czy można odżywiać się bezglutenowo i omijać półkę z gotowymi wyrobami i półproduktami?

Chleb bezglutenowy - co warto wiedzieć?

Bezglutenowy chleb jest zawsze największym wyzwaniem. Przyzwyczajenie do kanapek powoduje, że trudno nam zrezygnować z pieczywa. Jest na to kilka rad. Po pierwsze: urozmaicić posiłki, na które zwykle jemy kanapki. Na śniadania czy kolację można zjeść również naleśniki czy placuszki bezglutenowe, sałatkę, owsiankę. Po drugie: w większych miastach są często piekarnie, które oferują bezglutenowy chleb o lepszym składzie niż ten paczkowany. Po trzecie: znaleźć jeden, fajny przepis na chleb (np. z kaszy gryczanej) i piec własne pieczywo.

Produkty bezglutenowe

Jeżeli chcemy prowadzić dietę eliminacyjną i unikać zbędnych dodatków do żywności, to musimy zaprzyjaźnić się z ideą samodzielnego przygotowywania posiłków. Na szczęście istnieje całkiem duży wybór jednoskładnikowych produktów bezglutenowych, z których przy odrobinie wprawy możemy przygotować nie tylko pieczywo, ale każdą inna potrawę. Poniżej przedstawiam listę produktów, które można wykorzystać w bezglutenowych przepisach.

• Zamiast gotowych mieszanek: bezglutenowe mąki (ze znakiem przekreślonego kłosa i bez). Obecnie w większości hipermarketów i w sklepach ze zdrową żywnością znajdziemy duży wybór bezglutenowych mąk. Najpopularniejsze to ryżowa, gryczana, jaglana. W sklepach specjalistycznych znajdziemy też np. mąkę z amarantusa, kokosową, teff, z tapioki, sojową, z cieciorki. Aby używać ich w kuchni warto mieć kilka z nich i używać w odpowiednich proporcjach. Tutaj znajdziecie przykłady jak mieszać mąki naturalnie bezglutenowe. (link: jak mieszać mąki?)
• Zamiast słodzonych płatków i musli: ziarna, płatki i orzechy, z których można zrobić domową granolę. Warto też kupić ziarna ekspandowane: grykę, proso, amarantus. Pozwoli to na zdrowy dodatek do śniadania bez konieczności gotowania. Ciekawym rozwiązaniem są też płatki do szybkiego gotowania: jaglane, z quinoa, bezglutenowe owsiane.
• Zamiast gotowych ciastek: własne wypieki na bazie bezglutenowych mąk lub przekąski z suszonych owoców czy ziaren. Odstawienie wysokoprzetworzonych słodyczy wyjdzie na zdrowie nie tylko na diecie bezglutenowej.

Produkt naturalnie bezglutenowy vs certyfikowany produkt bezglutenowy

Produkt naturalnie bezglutenowy i certyfikowany produkt bezglutenowy to nie jest to samo! Produktem naturalnie bezglutenowym jest na przykład kasza jaglana. Jednak w procesie produkcji czy pakowania może ona zostać zanieczyszczona glutenem (na przykład poprzez pakowanie na tej samej taśmie co kasza jęczmienna). Dlatego osoby z celiakią i silną alergią na gluten muszą stosować wyłącznie produkty oznaczone jako bezglutenowe.

W Polsce najpopularniejszy jest znak przekreślonego kłosa. Na pozostałych produktach powinna znaleźć się informacja, że produkt może zawierać śladowe ilości glutenu. Osoby będące na diecie bezglutenowej z powodu nadwrażliwości pokarmowej, czy po prostu ze względu na lepsze samopoczucie, zwykle mogą stosować te produkty. Jest to o tyle ułatwienie, że niecertyfikowana żywność naturalnie bezglutenowa jest tańsza i łatwiej dostępna. Są to po prostu mąki, płatki czy kasze z ziaren naturalnie nie zawierających glutenu: ryżu, prosa, gryki, amarantusa itd.