Jak czytać etykiety produktów spożywczych?

Czytanie etykiet przynosi same korzyści. Dzięki sprawdzeniu składu i wartości odżywczej produktów możesz wybrać te najlepsze. Pamiętaj, że masz wybór!

Po pierwsze - bądź wytrwały!

Najgorsze są początki, ponieważ może się okazać, że trzeba wybrać się do kilku sklepów w celu zrobienia kompletnych zakupów. Bo w jednym dostępny jest dobry nabiał, w drugim wędlina wysokiej jakości, a w trzecim mają niesiarkowane owoce suszone. Może okazać się to męczące i frustrujące. Ale tylko na początku. Później jest coraz łatwiej i odpowiednio wszystko możesz sobie zaplanować. Z czasem możesz nawet zacząć kupować przez internet (jeśli do tej pory tego nie robiłeś), bo to bardzo wygodne rozwiązanie.

I jak już złapiesz etykietowego bakcyla to po kilku tygodniach może okazać się, że… schudłeś/-aś. Potwierdza to badanie przeprowadzone przez międzynarodowy zespół naukowców z uniwersytetów w Tennessee, Arkansas i Norweskiego Instytutu Badań Rolniczych, które wykazało, że konsumenci czytający etykiety ważą prawie 4 kg mniej. I najczęściej są to kobiety, ponieważ to one najczęściej sprawdzają skład i wartość odżywczą produktów. Jedną z przyczyn smuklejszej sylwetki jest sprawdzanie wartości odżywczej. Dzięki niej wiemy ile kcal dostarcza dany produkt, a także ile tłuszczów czy cukrów. Możliwe, że po sprawdzeniu tych informacji osoba dbająca o swoje zdrowie zacznie unikać np. chipsów i większości słodyczy. Albo zje ich mniej. Badanie wykazało również, że to palacze najrzadziej czytają etykiety. Z pewnością niejeden raz usłyszeliście z ich ust słowa „na coś trzeba umrzeć”? Dlatego nic dziwnego, że nie przejmują się składem ani wartością odżywczą tego, co spożywają. Jednak Ty bądź świadomym konsumentem i nie kupuj kota w worku!

Na co należy zwracać uwagę?

Najbardziej rzuca się w oczy nazwa produktu. I nie daj się zwieść pięknie brzmiącym, długim nazwom. Jeśli chcesz kupić masło ekstra to będzie się ono nazywało „masło ekstra”, a nie „śmietankowy ekstra”, „familijny ekstra”. Tak samo sprawa wygląda ze śmietaną – będzie nazywać się „śmietaną”, a nie „kremowa” albo „świetna gospodyni”. Jogurt grecki nazywa się „jogurt grecki”, a nie „grecki”. Jeśli masz wątpliwości to z tyłu opakowania znajdziesz więcej informacji. I jeszcze jedno: popularna „woda smakowa” jest napojem, który tylko wygląda jak woda, a z owocami ma niewiele wspólnego.

Skład produktu

• Składniki na etykiecie podawane są w kolejności malejącej. Dlatego jeśli cukier jest na pierwszej pozycji to oznacza, że jest go najwięcej.
• Podczas zakupów zazwyczaj sprawdza się zasada, że im krótsza lista składników tym lepiej. Jednak czasem produkt składa się np. z wielu ziół i wtedy nie należy się do niej stosować. Nie wszystkie dodatki do żywności są złe, ale konsumenci obawiają się każdego „E”. Przykładowo: witamina C (kwas askorbinowy) kojarzy się pozytywnie, ale E 300 już nie.
• Ogólna zasada brzmi: najlepiej jest wybierać jak najmniej przetworzoną żywność i kupować produkty wysokiej jakości. Dobra szynka jest wyprodukowana z wysokiej ilości mięsa i nie potrzebuje ona wzmacniaczy smaku ani zagęstników. Natomiast złej jakości wędlina musi zawierać wiele dodatków, inaczej nie miałaby smaku, zapachu i rozleciałaby się (a raczej rozpłynęła).
• Warto zrezygnować ze smakowego nabiału (chociaż ostatnio pojawiło się kilka ciekawych wyjątków - np. Jogurt FruVita Pure z Biedronki oraz Yogurto! z Lidla). Lepiej kupować naturalny (albo robić go samemu) i łączyć go z różnymi dodatkami. Przeliczę ile mniej więcej kosztuje zrobienie jogurtu smakowego. W sklepie można kupić jedno opakowanie jogurtu smakowego (150 g) za około 1-2 zł. Również jogurt naturalny mały (150 g) kosztuje około 1-2 zł. Plus trzeba jeszcze dokupić jakiś owoc, np. banan. Jedna sztuka powiedzmy, że kosztuje około złotówki (ale wszystko zależy od ceny za kg). W tym przypadku koszt takiego jogurtu będzie wyższy. Jednak nie są to wygórowane koszta jak na uzyskaną jakość. Dlatego lepiej jest kupować sezonowe owoce, które są tanie. I wtedy cena za domowy jogurt owocowy będzie niższa. I jeszcze jedna istotna informacja: jeśli przygotowujesz taki jogurt dla większej ilości osób to wtedy koszta będą niższe niż zakup smakowego nabiału. Po jakimś czasie słodzone sklepowe owocowe jogurty nie będą Ci smakowały (będą za słodkie).

Wartość odżywcza, alergeny i masa netto produktu

Porównuj! Jeśli masz dwa produkty z podobnym składem i nie wiesz, który wybrać to wtedy spójrz na wartość odżywczą. Wybierz ten, który ma mniej cukrów albo soli (w zależności od tego jaki to jest rodzaj produktu). Pamiętaj, że to nie kcal są najistotniejsze!

Jeśli masz alergię to koniecznie musisz czytać etykiety! Obowiązkiem producentów jest wyraźne zaznaczenie alergenów obecnych w produkcie, np. pogrubioną czcionką.

Często sięgasz po jakiś produkt, bo jest tańszy? A sprawdzasz jaka jest jego cena za kilogram? Bo tylko w ten sposób możesz dobrze porównać ceny. Niektórzy producenci zmniejszają wielkość produktu, dlatego może tylko wydawać się, że jest on tańszy w porównaniu do innych artykułów spożywczych. Bądź czujny i nie daj się nabrać na sztuczki producentów!

Data przydatności do spożycia

Zdarzyło mi się znaleźć na sklepowej półce przeterminowaną żywność. Dlatego przed zakupem zawsze sprawdzaj daty! Przy okazji zwróć uwagę, że są dwa rodzaje dat przydatności do spożycia:

• Na produktach można znaleźć datę minimalnej trwałości, czyli „najlepiej spożyć przed„, która informuje o tym jak długo prawidłowo przechowywany produkt zachowuje swoje właściwości. Dlatego jeśli np. Wasza kasza lub makaron są przeterminowane to nie wyrzucajcie ich od razu do kosza! Dajcie im szansę. Ograniczajcie wyrzucanie i marnowanie żywności!
• Z kolei określenie „należy spożyć do” oznacza datę po upływie której nie powinno się spożywać produktu, ze względu na ryzyko zatrucia pokarmowego. Tak znakowane są produkty spożywcze takie jak np. śmietana, jogurty, mięso.

To tylko kilka wskazówek, ale może dzięki nim łatwiej będzie Ci się odnaleźć na zakupach!