Ostatnio o temacie napojów energetycznych zrobiło się wyjątkowo głośno, ponieważ wraz z nowym rokiem w życie weszła ustawa, która zakazuje sprzedaży tych produktów osobom poniżej 18 roku życia. W tym artykule sprawdzisz, jak te napoje wpływają nie tylko na dzieci i młodzież, ale również na dorosłych.
Jak napoje energetyczne wpływają na dzieci?
Ich organizmy dopiero się rozwijają, a duże dawki kofeiny i niekontrolowane spożycie witamin (bo energetyki często mają też sporo witamin z grupy B) to zagrożenie dla rozwijających się układów, np. sercowo-naczyniowego, nerwowego. Napoje energetyczne powodują u nich m.in:
- Wzrost pobudzenia, niepokoju, rozdrażnienia
- Problemy z koncentracją, pamięcią
- Wzrost ciśnienia tętniczego
- Problemy z gospodarką węglowodanów (przez spore ilości cukrów poziom glukozy gwałtownie się podnosi i potem też gwałtownie spada)
- Większe ryzyko rozwinięcia nadwagi i otyłości, bo przecież “energetyki” to też masa dodanego cukru i dodatkowe kilokalorie
Jak napoje energetyczne wpływają na zdrowie dorosłych osób?
Wpływ spożycia napojów energetycznych na dorosłych może być zróżnicowany i zależy od wielu czynników, takich jak indywidualna tolerancja na kofeinę, ogólny stan zdrowia i ilość spożywanego napoju. U zdrowych osób jeden napój energetyczny raz na jakiś czas (najlepiej opcja bez cukru) nie będzie powodowała aż takich problemów.
W przypadku częstego picia napojów energetycznych z cukrem możemy spodziewać się:
- problemów z gospodarką węglowodanów (gwałtowne wahania glukozy we krwi),
- dostarczania nadmiernej ilości kilokalorii i cukru, co może prowadzić do rozwoju nadwagi i otyłości,
- problemów ze snem i odpowiednią regeneracją,
- zwiększonego ciśnienia krwi,
- bóle głowy, uczucie niepokoju, rozdrażnienie,
- problemy z sercem.
Oczywiście powyższe objawy to skutek długotrwałego picia napojów tego typu.
Jak często można pić napoje energetyczne?
Jeden napój energetyczny bez cukru raz na jakiś czas nie zaszkodzi, natomiast lepiej odpuścić sobie wypijanie ich każdego dnia. Zdecydowanie nie należy przesadzać i warto spożywać ich po prostu jak najmniej. Po jednym, mniejszym napoju energetycznym (250 ml), nie powinno być jeszcze żadnych negatywnych objawów, ale sięganie po kolejne puszki tego samego dnia to już nie jest dobry pomysł.
Kto powinien unikać napojów energetycznych?
Oprócz dzieci i młodzieży jest jeszcze kilka grup, które powinny unikać takich napojów. Między innymi:
- Osoby, które mają problemy z układem sercowo-naczyniowym ze względu na potencjalny wpływ kofeiny i innych stymulantów na ten układ. Mogą one m.in. zwiększać ryzyko arytmii serca.
- Osoby z wysokim ciśnieniem krwi, ponieważ duże dawki kofeiny będą te ciśnienie podwyższać jeszcze bardziej.
- Osoby chore na cukrzycę lub zmagające się z insulinoopornością. Napoje energetyczne często zawierają dużo cukru, co może prowadzić do gwałtownych wzrostów poziomu glukozy we krwi.
- Osoby zmagające się z bezsennością, mające problemy ze snem i regeneracją. Spożywanie napojów energetycznych może utrudniać zasypianie i prowadzić do problemów ze snem (przez wysoką zawartość kofeiny).
Pamiętajmy też o tym, że kofeina w napojach energetycznych może przenikać przez łożysko do płodu, dlatego kobiety w ciąży również powinny ograniczyć spożycie tego składnika. Dodatkowo, niektóre składniki z napojów energetycznych mogą stanowić ryzyko dla zdrowia dziecka.
Kiedy można zacząć pić kawę?
Czy dzieci mogą pić kawę? Wiele osób zastanawia się nad tą kwestią, ponieważ kawa jest jednak o wiele bardziej wartościowym produktem niż napoje energetyczne. Natomiast ona również zawiera kofeinę, a tego składnika najlepiej nie wprowadzać do diety młodych osób zbyt szybko.
Kofeina nie jest w ogóle zalecana w diecie dzieci, ponieważ ma działanie psychoaktywne. Jej spożywanie może powodować u dzieci:
- zmiany nastroju,
- rozdrażnienie,
- niepokój,
- bóle głowy
- zaburzenia snu,
- a spożycie dużych ilości (5 mg/kg masy ciała/dobę) powoduje wzrost ciśnienia tętniczego krwi.
Ponadto kofeina negatywnie wpływa na gospodarkę wapniową (zmniejsza wchłanianie wapnia), co może powodować zaburzenia w procesie tworzenia kości.
Nie ma konkretnego wieku, w którym możemy powiedzieć: teraz możesz już pić kawę 🙂 Według Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), dzieci i młodzież mogą spożywać kofeinę w dziennej zalecanej dawce 3 mg/kg masy ciała – jednak należy pamiętać o wszystkich jej źródłach (również czekoladzie czy herbacie). Jeśli ta granica kofeiny jest zachowana, to jedna słabsza kawa dziennie u nastolatka nie powinna zaszkodzić.
Natomiast zanim wprowadzimy tą kawę, to lepiej jest się zastanowić, po co ona jest potrzebna. Bo jeśli dziecko ma problemy ze skupieniem, jest senne lub często zmęczone, to zamiast ratować się kawą najpierw lepiej będzie znaleźć przyczynę takiego stanu. Być może wystarczy lepiej się wysypiać i przed snem odłożyć na bok telefon, a kawa będzie zbędna.