Mleko UHT a mleko pasteryzowane – jakie są różnice?

Mleko jest jednym z najczęściej spożywanych produktów na świecie, ale jego obróbka termiczna może wpłynąć na skład i właściwości. W sklepach najczęściej spotykamy mleko UHT oraz mleko pasteryzowane. Czym różnią się te dwa rodzaje mleka i które warto wybrać?

Czym jest mleko UHT?

Mleko UHT (Ultra High Temperature) to mleko poddawane działaniu bardzo wysokiej temperatury (135–150°C) przez krótki czas (2–6 sekund). Taki proces ma na celu zniszczenie wszystkich bakterii i przedłużenie trwałości produktu. Dzięki temu mleko UHT może być przechowywane przez kilka miesięcy w temperaturze pokojowej, bez potrzeby chłodzenia przed otwarciem.

Zalety mleka UHT:

• Długi okres przydatności do spożycia (nawet do 6 miesięcy).
• Brak konieczności przechowywania w lodówce przed otwarciem.
• Bezpieczne pod względem bakteriologicznym, dzięki całkowitej eliminacji drobnoustrojów oraz ich form przetrwalnikowych.

Wady mleka UHT:

• Wysoka temperatura niszczy część witamin, zwłaszcza B1, B6 i C.
• Może mieć inny smak niż świeże mleko, ze względu na proces ogrzewania.
• Nie zawiera naturalnych bakterii probiotycznych, które mogą wspierać mikroflorę jelitową.

Czym jest mleko pasteryzowane?

Mleko pasteryzowane to mleko poddane łagodniejszej obróbce cieplnej niż UHT. Proces ten polega na podgrzaniu mleka do temperatury 63–75°C przez kilkanaście sekund, co eliminuje większość patogennych mikroorganizmów, ale nie niszczy całkowicie mikroflory mleka.

Rodzaje pasteryzacji:

• Niska pasteryzacja (63°C przez 30 minut) – zachowuje najwięcej składników odżywczych, ale wymaga chłodzenia i ma krótki okres przydatności (3–5 dni).
• Wysoka pasteryzacja (75–85°C przez kilka sekund) – przedłuża trwałość mleka do około 2 tygodni.

Zalety mleka pasteryzowanego:

• Zachowuje więcej witamin i wartości odżywczych niż mleko UHT.
• Ma bardziej naturalny smak.
• Zawiera część naturalnych bakterii probiotycznych wspierających trawienie.

Wady mleka pasteryzowanego:

• Krótszy okres przydatności do spożycia niż mleko UHT.
• Wymaga przechowywania w lodówce przez cały czas.
• Może zawierać niewielkie ilości bakterii, jeśli nie jest odpowiednio przechowywane.

Które mleko wybrać?

Wybór między mlekiem UHT a pasteryzowanym zależy od preferencji i stylu życia:

• Jeśli zależy Ci na dłuższej trwałości i wygodzie przechowywania – wybierz mleko UHT.
• Jeśli cenisz bardziej naturalny smak i nieco większą zawartość witamin – mleko pasteryzowane będzie lepszym wyborem.

Czy mleko UHT jest niezdrowe?

Nie, to mit! Wysoka temperatura może nieznacznie obniżyć zawartość niektórych witamin wrażliwych na ciepło, takich jak B1 czy B12, ale białko, wapń i inne składniki mineralne pozostają niemal nietknięte. Mleko UHT to wciąż wartościowy produkt, który dostarcza organizmowi ważnych składników odżywczych, nie różniąc się znacząco od mleka pasteryzowanego.

Podsumowanie

Mleko UHT i pasteryzowane różnią się sposobem obróbki cieplnej, trwałością, zawartością składników odżywczych oraz smakiem. Mleko UHT jest wygodne i długotrwałe, ale traci część wartości odżywczych, natomiast mleko pasteryzowane jest bliższe świeżemu mleku, ale wymaga chłodzenia i szybciej się psuje. Wybór zależy od Twoich potrzeb i priorytetów – oba rodzaje mają swoje zalety i wady!